TÜRK MİTOLOJİSİ – YARATILIŞ
Birçok farklı Yaratılış Efsanesi olmakla birlikte bunların içinde en çok bilineni ve en büyüğü olan Altay Türklerine ait efsanelerdir. Altay Türklerinin uzun bir süre Moğol egemenliğinde kalmasından dolayı, Altay Yaratılış Efsanesinde Moğol etkileri olduğu düşünülebilir; fakat Moğol dinine ait izler görülmemekle birlikte daha çok İran kültürü etkisi görülmektedir.
Bunun nedeni Göktürk çağından önce de Türkler arasında İran etkisi ve İran ile kültür münasebetleri olmasıdır. Ayrıca ikinci derecede Altay Yaratılış Destanını etkileyen unsur Maniheizm dinidir. Fakat bunların üstünde olan en önemli etki de eski Orta Asya adetleri ve inanışlarıyla kaynaştırılmış olmasıdır.
Türk mitolojisi içinde Altay Yaratılış efsanesinin birçok farklı anlatışı vardır. Bu efsaneye göre, tüm evrenin yaratılışında yalnızca iki varlık vardır. Bunlar tanrı Ülgen ile Erlik’tir. Destanda, henüz daha evren bir hiç iken iyiliğin sembolü tanrı Ülgen ile kötülüğün sembolü olan Erlik uçuşup duruyorlardı şeklinde ifade edilmiştir.
Altay Yaratılış Destanının farklı bir yorumlanışına göre, Ülgen’in büyük Tanrının kendisi olmadığı görülmüştür. Tanrı Ülgen’den önce Kayra Han’ın olduğu tüm evrenin yaratıcısının o olduğu bilinmektedir. Kayra Han’ın göğün on yedinci katında yer aldığı belirtilmiş. Bu bilgiye bağlı olarak Ülgen hakkında gökteki üç büyük Tanrıdan biri olarak bahsedilmiştir. Ülgen’e yaratma kudretini ise dişi bir ruh olan Ak Ana vermiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder