Buğdayık ve Kumayık

Buğdayık ve Kumayık

Türk ve Altay mitolojilerinde kuşların önderi ve atası olan efsanevi hayvanlar.

Budayık/Pudayık ve Humayık/Homayık da denir. İkisinin adı birlikte anılır. Kumayık köpeklerin atası ve reisi olarak da bilinir. Bir Kırgız atasözünde şöyle denilmektedir. ”Kuş törüsü (reisi) Buğdayık, it törüsü (reisi) Kumayık.” Sıradan kuşlar olmayıp, efsanevi varlıkları ifade ederler; fakat bazı kuş türlerine de adları verilmiştir. Tüm kuşların Buğdayık'ın soyundan geldiğine inanılır, yeryüzündeki tüm kuşlara önderlik eder. Bazen Tuğrul ve Konrul kuşları ile eşdeğer olarak görülürler. Köpek başlı, kuş gövdeli olarak tasvir edilirler.

Etimoloji
Kumayık: (Kum/Hum) kökünden türemiştir. Çalkalanma, dalgalanma anlamları vardır. Kumları ayıklayan anlamına gelir. Adı, Hüma kuşu ile de bağlantılıdır.
Buğdayık: (Bu/Buğ/Bug) kökünden türemiştir. Buğday toplayan demektir.
Kaynakça
Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)