YEZİDİLERİN İLGİNÇ ÖLÜ DEFİN TÖRENLERİ VE İNANÇLARI
Cenaze sırasında davul zurna veya çalgı çalınır. Erkek ölünün başının altına bir taş, kadının ise ayak ve kafa kısmına olmak üzere iki taş konulup yüzleri güneşe çevrilir. Cenaze sırasında kutsal Melek Tavus ile eş tutulan tercihen beyaz renkli bir horoz kesilir. Horoz, burada Kötülük Tanrısı'nı temsil eder. Ölü din adamıysa, tabutunun yanına en sevdiği eşya ile ekmek konur ki, öteki dünyada kimseye muhtaç olmasın. Bunu fakirlere dağıtıversin. Bütün giyecekleri başkasına hibe edilir. Mezar ziyaretlerinde taştan çeperlere peksimetli ekmek, kişmiş, kuru incir ve paskalya yumurtası bıralılır ki, ölüler kabirden kalkıp bunu yiyebilsinler veya yolu düşen meleklerle gelip geçen muhtaçlar nasiplenebilsinler. Eskiden, ahirete çıplak gitmesinler diye en güzel elbiseleri giydirilirmiş ölülere. Daha hatırlıların elbiseleri bir kütük veya ağaca sarılıp, etrafında ritüel danslar yapılırmış. Eh, şimdi devran değişti. Ölüye, Kürtçe 'Qewle Ser Merg' adı verilen 50 dörtlükten oluşan bir ağıt yakılır. Yedi günden fazla yas tutulmaz; ölünün yedisi, ayı ve yıldönümü yâd edilir. Hatırlı ölülerin gözkapakları ve kalpleri üstüne, kutsal mekân Laleş'ten getirilen çamur konulur. Yezidiler ruh göçüne, ölünün bedeninden gençlerin, özellikle çocukların bedenine ruhun intikal ettiğine inanırlar. Buna 'gras guhıri' (gömlek değiştirme) derler. İyi insanların ruhları çocuklara ve ulu kişilere, kötü insanların ki de eşek, katır, köpek gibi aşağı varlıklara geçermiş. Yezidi cemaati, Aleviler gibi ahiret kardeşliğine çok önem veriyor. Hallac-ı Mansur ile Hasan Basri'yi ermiş, evliya ve Tanrı-insan belliyorlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder