13. yüzyılda stratejik şekilde doğudan batıya intikal eden Oğuz, Kıpçak, Yimek, Bayavut, Kalaç ve Kanglı gibi çeşitli Türk boyları için bir ikmal bölgesi olma görevini üstlenen Harezm Coğrafyasında, Hakaniye Türkçesinin mirası üzerine bu çeşitli boyların lehçe özelliklerinin de dâhil olduğu bir tarihî Türk yazı dili inkişaf etmiştir. Türkoloji literatüründe Harezm Türkçesi adı verilen ve Harezm coğrafyasından sonra Altın Orda coğrafyasını da kültürel tesiri altına alarak 13.-14. asırlarda Doğu Türklük sahasının müşterek yazı dili olan bu bu tarihî Türk yazı dili ile yazılmış çok az sayıda eser günümüze ulaşabilmiştir. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi'nin Mart 2020 sayısında yayımlanan "Harezm Türkçesiyle Yazılmış Bir Fal Kitabı" adlı çalışmamda bu az sayıdaki eserlerden biri tanıtılmaktadır. Çalışmada; ilmi neşrini hazırlamakta olduğum eserin dil özellikleri ve söz varlığı üzerinde durulmuş, eserin içinden bazı bölümler ilk kez yayımlanmıştır. Metin, Türkçe söz varlığı açısından oldukça zengin malzeme sunmaktadır. Bunlardan bazıları 13. yüzyıldan sonra yazılmış metinlerde görülmeyen arkaik sözcüklerdir. Harezm Türkçesinin karakteristik özelliklerinden olan aynı kavram için yakın anlamlı farklı Türkçe sözcüklerin kullanımına da metinde sıkça tesadüf edilmektedir.
Makaleyi aşağıdaki linkten indirebilirsiniz:
https://www.academia.edu/42834012/Harezm_T%C3%BCrk%C3%A7esiyle_Yaz%C4%B1lm%C4%B1%C5%9F_Bir_Fal_Kitab%C4%B1?fbclid=IwAR0OqEKM9LlKvAXB2Zgq2i_YFYhAYSxNOT2yr-n7X5-u9QGeJ4SZzD_lAtU
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder